Μουσικοθεραπεία
Τι είναι η μουσικοθεραπεία;
Η μουσικοθεραπεία είναι μια μορφή θεραπείας που εφαρμόζεται από τη δεκαετία του ΄40 και έχει σαν στόχο να αυξήσει την ικανότητα του θεραπευομένου. Να συμμετέχει πιο ενεργά και δημιουργικά στη ζωή του, αξιοποιώντας τις δυνατότητες του και αναδεικνύοντας την προσωπικότητα του.
Βασίζεται στην ιδέα ότι η ανταπόκριση στη μουσική είναι μία έμφυτη ανθρώπινη ιδιότητα η οποία δε βλάπτεται από τραυματισμό, αναπηρία ή ψυχικό τραύμα. Οι λόγοι που η μουσική μπορεί να αποτελέσει θεραπευτικό μέσο είναι οι εξής:
- Γίνεται κατανοητή χωρίς να είναι απαραίτητη η ομιλία ή η εικονογράφηση
- Προκαλεί αντίδραση και επικοινωνία
- Προσφέρει και προκαλεί συναισθήματα
- Προσφέρει συναισθηματική ασφάλεια και σιγουριά εξαιτίας των κανόνων που τη διέπουν ( αρχή, τέλος, επανάληψη στο ρυθμό και στη μελωδία).
Η μουσική χρησιμοποιείται ως μέσο για να βρεθεί μία δίοδος επικοινωνίας μεταξύ θεραπευτή και θεραπευομένου, με σκοπό να αναπτύξει o θεραπευόμενος τους επικοινωνιακούς του μηχανισμούς, να γνωρίσει τον εαυτό του και τις δυνατότητες του έτσι ώστε να προσαρμόζεται καλύτερα στο άμεσο και έμμεσο κοινωνικό του περιβάλλον.
Ο θεραπευτής δε διδάσκει μουσική, ούτε παροτρύνει το θεραπευόμενο να παίξει με συγκεκριμένο τρόπο. Προσπαθεί να συνοδεύει, να υποστηρίζει και να διευρύνει τα μουσικά, ή άλλα ερεθίσματα που δίνει ο θεραπευόμενος, ενθαρρύνοντας τον να δημιουργήσει τη δική του γλώσσα επικοινωνίας. Του αφήνει χώρο να εκφραστεί όπως εκείνος θέλει, χωρίς να επισκιάζει ή να καθοδηγεί την έκφρασή του.
Η μουσικοθεραπεία απευθύνεται σε παιδιά και ενήλικες που αντιμετωπίζουν:
- Κινητικές ή νοητικές αναπηρίες
- Ψυχολογικά ή συναισθηματικά προβλήματα
- Προβλήματα συμπεριφοράς ή επικοινωνίας
- Μαθησιακές δυσκολίες
Η μουσικοθεραπεία μπορεί να λειτουργήσει με ατομικές ή ομαδικές συνεδρίες. Στις ομαδικές όσοι συμμετέχουν μαθαίνουν επιπλέον να δημιουργούν ομαδικά, να μοιράζονται, να μιμούνται, να ακούν ο ένας τον άλλον και να αλληλοστηρίζονται.
Αυτά τα στοιχεία είναι ιδιαίτερα χρήσιμα και ευεργετικά ειδικά για τα παιδιά. Επίσης τα παιδιά είναι ιδανικοί δέκτες μουσικοθεραπείας γιατί πέρα απ’ τον αυθορμητισμό που έχουν από απ’ τη φύση τους, αναπτύσσουν ευκολότερα άλλους τρόπους επικοινωνίας εκτός της λεκτικής που είναι ο κυρίαρχος τρόπος του πολιτισμού μας.
Με μέσο τη μουσική ένα παιδί μπορεί να εκφραστεί και να επικοινωνήσει αυτοσχεδιάζοντας με μελωδία, ρυθμό, ή κίνηση.
Καταφέρνει έτσι:
- Να ενισχύσει την αυτοπεποίθηση και τον αυτοέλεγχο του
- Να μειώσει το φόβο, την αγωνία και το άγχος του.
Στις συνεδρίες τα παιδιά ακούγοντας διάφορα είδη μουσικής ή εφαρμόζοντας απλά μουσικοκινητικά παιχνίδια ή χρησιμοποιώντας απλά μουσικά όργανα, μπορούν να αυτοσχεδιάζουν, να παίζουν δημιουργικά και αυθόρμητα, να αξιοποιούν τη φαντασία τους και να επικεντρώνουν την προσοχή τους σε συγκεκριμένες δραστηριότητες.
Στον κόσμο ενός παιδιού με αναπηρία ή αυτισμό, γεμάτο από περιορισμούς και απομόνωση, η μουσική το βοηθά να επικεντρωθεί στα πράγματα τα οποία το άτομο μπορεί να κάνει, αναπτερώνοντας την αυτοεκτίμηση και τον ψυχισμό του, προσφέροντας αποδοχή, επιλογές και εναλλακτικούς τρόπους επικοινωνίας.
Θετικά αποτελέσματα από μουσικοθεραπεία έχουν παρατηρηθεί σε θεραπευομένους στο επίπεδο του λόγου, της επικοινωνίας, της κίνησης, της δυνατότητας συγκέντρωσης και της κοινωνικότητας. Πολλές φορές τα αποτελέσματα αυτά είναι εντυπωσιακά ακόμη και σε περιπτώσεις που άλλα είδη θεραπειών δεν αποδίδουν στον επιθυμητό βαθμό.